IMPROFORUM
Opis
Głównym celem metody Improforum jest wzmocnienie pozycji młodzieży i umożliwienie jej wyrażania się za pomocą kreatywnych środków. Jest rozwinięciem i unowocześnieniem klasycznej techniki Teatru Uciśnionych Teatru Forum opracowanej przez Augusto Boala zgodnie z zasadami pedagogiki uciśnionych Paolo Freire'a. Metoda łączy aktywizm i postulaty polityczne z teatralną improwizacją i grą aktorską. Pozwala młodzieży nie tylko rozwinąć kreatywność i świadomość polityczną, ale także zdobyć pewność siebie i nauczyć się wyrażać i dochodzić swoich żądań oraz zyskać widoczność poprzez prezentowanie ich w przedstawieniach teatru publicznego, docierając w ten sposób do określonej grupy docelowej lub szerszej publiczności.
Grupa docelowa
Grupy młodzieżowe, klasa szkolna, młodzież zainteresowana, najlepiej z doświadczeniem teatralnym
Liczba uczestników
5-15 uczestników, 1-2 facylitatorów
Środowisko
Cichy rynek lub większa sala/mała scena.
Potrzebny czas
Czas trwania około 1,5 – 2 godziny
Materiały
Neutralne ubrania, kilka podstawowych rekwizytów, takich jak 1 stół i 4-5 krzeseł.
Cel
Celem tej metody jest wzmocnienie pozycji młodzieży i wyposażenie jej w umiejętności wyrażania siebie oraz wyrażania potrzeb i żądań swoich rówieśników poprzez kreatywne podejście do teatru.
Instrukcje krok po kroku
Krok 1.
Ustal z grupą temat, nad którym chcieliby pracować.
Można to zrobić poprzez rozmowę lub z góry określić w kontekście okazji, z której odbywa się wydarzenie (np. festiwal, konferencja itp.). Tematy mogą obejmować problemy mieszkaniowe, edukację, kwestie środowiskowe, możliwości zatrudnienia, prawa człowieka itp.
Krok 2.
Z grupą wybierz jedną lub dwie osoby, które będą pełnić rolę tzw. błaznów (moderatorów).
W tym przypadku grupa powinna wziąć pod uwagę umiejętności komunikacyjne i to, czy osoby dobrze czują się w tej roli.
Krok 3.
Pełniący rolę błaznów (moderatorzy) krótko wyjaśniają publiczności, czym jest Improforum i jak całe działnie będzie przebiegać.
Krok 4.
Rozgrzewka publiczności.
Pełniący rolę błaznów (moderatorzy) prowadzą z publicznością jedno lub dwa proste ćwiczenia lub gry Teatru Uciśnionych. Dobrze, że już te ćwiczenia są związane z tematem.
Krok 5.
Pełniący rolę błaznów (moderatorzy) przedstawiają temat publiczności.
Odbywa się to najpierw w formie krótkiego przemówienia z przestrzeni sceny. Następnie publiczność ma 2-3 minuty na przedyskutowanie tematu z sąsiadami w parach lub trójkach.
Krok 6.
Pełniący rolę błaznów (moderatorzy) proszą publiczność o podzielenie się swoimi konkretnymi doświadczeniami/problemami związanymi z tematem.
Słuchacze dzielą się w kilku słowach konkretnym doświadczeniem z pierwszej ręki, w którym zmierzyli się z problemem związanym z prezentowanym tematem.
Krok 7.
Rozwijanie fabuły.
Pełniący rolę błaznów (moderatorzy) proszą przedstawiciela widowni, którego historia została wybrana, aby jeszcze raz opowiedział tę historię bardziej szczegółowo. Podczas tego reszta wykonawców zadaje publiczności dodatkowe pytania dotyczące postaci, sytuacji, miejsca, a może nawet niektórych dialogów z życia wziętych, jeśli pamiętają, itp. Trwa to, dopóki grupa nie utworzy wystarczająco dobrego schematu opowiadania.
Krok 8.
Wykonanie opowiadania historii.
Grupa performerów improwizuje historię opowiedzianą przez członka widowni. Wcielają się w role bohaterów opowiadania, jeden z nich pełni również rolę osoby, której była to historia. Prowadzą historię do momentu tzw. chińskiego kryzysu (Boal) – czyli momentu, w którym sytuacja wydaje się najbardziej straszna.
Krok 9.
Interwencje.
Pełniący rolę błaznów (moderatorzy) proszą widzów, którzy zaproponowali pomysły, aby weszli na scenę i wzięli udział w teatralnej fabule oraz wypróbowali swoje propozycje na żywo na scenie. Pozostali przedstwiciele publiczności wchodzą jeden po drugim wcielając się w rolę głównego bohatera. Reszta grupy performerów ponownie improwizuje historię, dostosowując ją do propozycji interwencji poszczególnych widzów.
Krok 10.
Dyskusja na temat rezultatów.
Po każdej interwencji pełniący rolę błaznów (moderatorzy) omawiają daną propozycję z publicznością. Jak interwencja zmieniła historię? Czy osiągnieto cel poprawy sytuacji bohatera? Czy interwencja była realistyczna (tj. czy miała zastosowanie w rzeczywistej sytuacji).
Krok 11.
Podsumowanie.
Pełniący rolę błaznów (moderatorzy) podsumowują wyniki interwencji i dziękują publiczności za udział.
Wskazówki dla trenera
Tej metody nie można oczywiście zastosować od razu. Konieczna jest wcześniejsza praca z grupą młodzieży, aby wyposażyć uczestników w te same umiejętności aktorskie i wykonawcze oraz zbudować ducha zespołu. Bardzo ważne jest również, aby metoda była bardzo jasna dla uczestników i aby czuli się komfortowo i pewnie podczas jej stosowania. Jeśli grupa jest dość niedoświadczona lub nieśmiała, prowadzący może wcielić się w rolę błazna (błaznów), aby ułatwić grupie.